Shih Tzu – Kompleksowy Przewodnik po Cesarskiej Rasie Psów
W tym artykule znajdziesz:
Najważniejsze Informacje
- Shih tzu to mała rasa psa o pochodzeniu tybetańsko-chińskim, żyjąca średnio 10-16 lat
- Charakteryzuje się długą, jedwabistą sierścią wymagającą codziennej pielęgnacji oraz przyjaznym, spokojnym charakterem
- Idealnie nadaje się do życia w mieszkaniu, doskonale dogaduje się z dziećmi i innymi zwierzętami
- Wymaga regularnej opieki zdrowotnej ze względu na skłonność do problemów z oczami i drogami oddechowymi
- Cena szczeniaka z hodowli waha się od 2500 do 4000 zł, a miesięczne koszty utrzymania to około 300-400 zł
Historia i Pochodzenie Rasy Shih Tzu
Historia shih tzu sięga ponad tysiąca lat wstecz, czyniąc z tej rasy jedną z najstarszych udokumentowanych ras psów na świecie. Pierwsze shih tzu powstały w Tybecie, gdzie wykształciły się jako część zaawansowanej kultury hodowlanej. Rasy tybetańskie były hodowane w dwóch głównych kategoriach – duże psy stróżujące oraz mniejsze psy towarzyszące, które pełniły również funkcję alarmową.
Udokumentowane dowody na istnienie rasy shih tzu datują się na rok 824 n.e., co stanowi solidne historyczne potwierdzenie starożytności tej rasy. Rasa prawdopodobnie rozwinęła się jako mniejszy kuzyn Lhasa Apso w Tybecie, zanim została wprowadzona do Chin przez praktykę dyplomatycznych darów oferowanych przez tybetańskich mnichów chińskiej rodzinie królewskiej.
W Chinach rasa shih tzu przeszła znaczną metamorfozę poprzez selektywne programy hodowlane. Prawdopodobnie była dalej rozwijana przez krzyżowanie z dwoma innymi chińskimi rasami: Lhasa Apso i Pekińczykiem. Dowody DNA potwierdzają tę teorię, wykazując, że współczesny shih tzu dzieli cechy genetyczne z obiema tymi rasami.
Szczególną uwagę rasa zyskała za panowania cesarzowej Wu podczas dynastii Tang, okresu uznawanego za “Złoty Wiek” chińskiego imperium. Cesarzowa wspierała hodowlę egzotycznych małych psów przypominających lwy, ustanawiając kulturowe powiązanie między tymi psami a potężnym wizerunkiem lwa ważnym w chińskim buddyzmie.
Legendy i Mity Otaczające Rasę
Legendy shih tzu są głęboko zakorzenione w tradycji buddyjskiej. Według mitologii buddyjskiej, Buddha Manjusrowi, Bóg Nauki, podróżował z małym psem lwiątkiem zdolnym do przemiany w pełnowymiarowego lwa. To mitologiczne powiązanie wyjaśnia, jak małe psy zostały powiązane z lwami, co jest szczególnie interesujące, biorąc pod uwagę, że w Tybecie nie istniały prawdziwe lwy.
Niektóre oznaczenia na ciele shih tzu mają szczególne znaczenie w legendach buddyjskich. Znak na głowie shih tzu nazywany “gwiazdą Buddy” lub “buziakiem Buddy” rzekomo oznacza błogosławieństwo. Białe oznaczenia na grzbiecie uważane są za miejsce, gdzie leżało siodło Buddy podczas jazdy na psie w formie lwa.
Rozwój Rasy w Polsce
Pierwszy shih tzu dotarł do Polski w 1981 roku, rozpoczynając rozwój rasy w naszym kraju. Największe polskie hodowle znacząco przyczyniły się do poprawy jakości i promocji rasy w Polsce. Obecnie rasa cieszy się dużą popularnością i jest oficjalnie uznawana przez Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP).
Statystyki rejestracji szczeniąt w ostatnich latach pokazują stały wzrost zainteresowania rasą, co świadczy o jej rosnącej popularności wśród polskich miłośników psów. Wzorzec rasy został oficjalnie wprowadzony przez FCI w 1934 roku i jest przestrzegany przez wszystkie uznane hodowle w Polsce.
Charakterystyka Fizyczna Shih Tzu
Shih tzu to rasa psów ozdobnych o charakterystycznej budowie i wyglądzie. Według wzorca FCI, wysokość w kłębie nie powinna przekraczać 27 cm, przy wadze od 4,5 do 8 kg. Budowa ciała jest zwarta z prostokątną sylwetką, gdzie długość przekracza nieznacznie wysokość.
Głowa shih tzu jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech rasy. Ma kształt przypominający chryzantemę, z szeroką czaszką i krótkim, kwadratowym pyskiem. Oczy psa są duże, ciemne i okrągłe, osadzone szeroko na głowie. Uszy są duże, wiszące, obficie pokryte długim włosem.
Sierść i Umaszczenie
Długą sierść stanowi najbardziej rozpoznawalną cechę rasy shih tzu. Składa się z podwójnego okrycia włosowego – długiego, jedwabistego okrycia zewnętrznego oraz gęstego podszerstka. Jedwabisty włos rośnie przez całe życie psa i wymaga starannej pielęgnacji.
Wzorzec rasy dopuszcza wszystkie kolory umaszczenia. Szczególnie pożądane są białe oznaczenia na czole w kształcie “płomienia” oraz biały koniec ogona. Sierść szczenięca różni się znacznie od dorosłej – jest miększa i krótsza, a pełne bujne owłosienie rozwija się zwykle do 12-18 miesiąca życia.
Budowa Anatomiczna
Shih tzu charakteryzuje się harmonijnymi proporcjami ciała. Klatka piersiowa jest szeroka i głęboka, grzbiet prosty i mocny. Ogon jest wysoko osadzony, noszony nad grzbietem w łuku, obficie pokryty długą sierścią.
Łapy są okrągłe i zwarte, z grubymi poduszkami. Sposób poruszania się shih tzu jest płynny i elegancki, z dumną postawą głowy. Typowe wady dyskwalifikujące na wystawach to nieprawidłowy zgryz, monorchizm lub kryptorchizm, oraz znaczne odchylenia od wzorca rasy.
Charakter i Temperament Shih Tzu
Shih tzu charakteryzuje się niezwykle przyjaznym usposobieniem i łagodnym temperamentem. Ta rasa była przez wieki ceniona na chińskim cesarskim dworze właśnie za swoje spokojne i eleganckie zachowanie. Ich przyjazny charakter czyni je idealnymi psami towarzyszącymi dla rodzin w każdym wieku.
Inteligencja shih tzu przejawia się w łatwości uczenia się podstawowych komend, choć rasa może wykazywać pewną niezależność i czasami uparte zachowanie. To cechy charakteru typowe dla wielu azjatyckich ras psów, które były hodowane jako towarzysze, a nie psy robocze.
Relacje z Rodziną
Psy rasy shih tzu tworzą silne więzi emocjonalne z właścicielem i wszystkimi domownikami. Doskonale sprawdzają się w rodzinach z dziećmi różnego wieku, wykazując cierpliwość i tolerancję wobec dziecięcej aktywności. Ich zrównoważony temperament sprawia, że rzadko wykazują agresję lub nadmierną pobudliwość.
Shih tzu może zostać pozostawiony sam w domu na kilka godzin, choć preferuje towarzystwo ludzi. Potrzeba bliskości i kontaktu z człowiekiem jest charakterystyczna dla tej rasy – psy te całkowicie wolą człowieka od samotności i chętnie spędzają czas na kolanach właściciela.
Współżycie z Innymi Zwierzętami
Przyjazność wobec innych psów to kolejna mocna strona charakteru shih tzu. Rasa dobrze dogaduje się z innymi zwierzętami domowymi, w tym z kotami i małymi zwierzętami. Ich niewielkie rozmiary i spokojny charakter sprawiają, że rzadko inicjują konflikty z innymi zwierzętami.
Wczesna socjalizacja ma kluczowe znaczenie dla rozwoju prawidłowych relacji z innymi zwierzętami. Psy rasy shih tzu, które od szczenięcego wieku miały kontakt z różnymi zwierzętami, wykazują większą tolerancję i umiejętność współżycia z innymi zwierzętami domowymi.
Pielęgnacja Shih Tzu
Pielęgnacja shih tzu to jeden z najważniejszych aspektów opieki nad tą rasą. Długa sierść wymaga codziennej uwagi, aby utrzymać zdrowy wygląd i uniknąć kołtunów. Regularna pielęgnacja sierści nie tylko poprawia wygląd psa, ale także przyczynia się do utrzymania zdrowej skóry.
Codzienne szczotkowanie to podstawa pielęgnacji każdego psa rasy shih tzu. Bez regularnej pielęgnacji sierść szybko się zbryla i tworzy bolesne kołtuny, które mogą prowadzić do problemów skórnych. Właściwa pielęgnacja zajmuje około 15-30 minut dziennie.
Codzienna Pielęgnacja Sierści
Szczotkowanie należy rozpocząć od delikatnego rozczesania sierści szczotką z naturalnego włosia, następnie użyć grzebienia metalowego do dokładnego przeczeszenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na miejsca narażone na powstawanie kołtunów – pod pachami, między łapami, za uszami i na wewnętrznej stronie ud.
Do codziennej pielęgnacji warto używać preparatów ułatwiających rozczesywanie, które chronią włos przed uszkodzeniami. Regularne szczotkowanie również pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry poprzez stymulację krążenia krwi i usuwanie martwego naskórka.
Upinanie włosów nad oczami w charakterystyczne kucyki nie tylko poprawia wygląd, ale także chroni oczy psa przed podrażnieniem. To ważny element codziennej pielęgnacji, szczególnie u dorosłego psa z już w pełni rozwiniętą sierścią.
Kąpiele i Higiena
Kąpiel shih tzu powinna odbywać się raz w miesiącu lub według potrzeb. Zbyt częste kąpiele mogą prowadzić do przesuszenia skóry i uszkodzenia naturalnej ochronnej warstwy tłuszczowej. Dobór odpowiednich szamponów dla psów długowłosych jest kluczowy dla utrzymania zdrowej sierści.
Podczas kąpieli należy dokładnie nasączyć całą sierść wodą o temperaturze ciała, następnie delikatnie wmasować szampon, unikając tarcia, które może spowodować powstanie kołtunów. Dokładne wypłukanie szamponu jest niezwykle ważne, ponieważ pozostałości mogą powodować podrażnienia skóry.
Suszenie sierści mokrego psa powinno odbywać się suszarką z chłodnym powietrzem, jednocześnie rozczesując włos. Proces ten może zająć od 30 minut do godziny, w zależności od gęstości sierści. Regularne obcinanie pazurków i czyszczenie uszu to dodatkowe elementy higieny wymagające uwagi.
Usługi Profesjonalnego Groomera
Regularne wizyty u profesjonalnego groomera są zalecane dla wszystkich właścicieli shih tzu. Groomer może wykonać strzyżenie dostosowane do potrzeb psa – od strzyżenia wystawowego po praktyczne strzyżenia domowe, które ułatwiają codzienną pielęgnację.
Przygotowanie do wystaw psich wymaga specjalistycznej wiedzy i umiejętności, które posiada wykwalifikowany groomer. Koszt usług groomerskich w Polsce waha się od 80 do 200 złotych, w zależności od rodzaju usługi i lokalizacji.
Żywienie Shih Tzu
Prawidłowe żywienie shih tzu ma kluczowe znaczenie dla zdrowia, kondycji i jakości sierści. Ta mała rasa ma specyficzne potrzeby żywieniowe, które różnią się w zależności od wieku, aktywności i indywidualnych potrzeb psa.
Shih tzu ma skłonność do przybrania na wadze, dlatego kontrola porcji i jakości pokarmu jest szczególnie ważna. Nadwaga może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, szczególnie u rasy predysponowanej do problemów oddechowych.
Karmienie Szczeniąt
Małego szczeniaka shih tzu należy karmić wysokiej jakości karmą dla szczeniąt małych ras z zawartością białka minimum 22%. Szczenięta wymagają częstszego karmienia – 3-4 posiłki dziennie do wieku 6 miesięcy, następnie można przejść na 2 posiłki dziennie.
Optymalne proporcje wapnia do fosforu w diecie szczeniąt są kluczowe dla prawidłowego rozwoju kości i zębów. Przejście na karmę dla psów dorosłych powinno następować stopniowo około 12 miesiąca życia, kiedy szczenię kończy główny okres wzrostu.
Żywienie Psów Dorosłych
Dorosłe shih tzu powinny otrzymywać zbilansowaną dietę z zawartością białka 18-20%. Dwa posiłki dziennie dla dorosłych psów zapewniają lepszą kontrolę nad trawieniem i pomagają uniknąć problemów żołądkowych.
Kontrola porcji jest szczególnie ważna ze względu na skłonność rasy do tycia. Dodatki wspomagające zdrową sierść, takie jak omega-3 i omega-6, mogą być korzystne dla utrzymania pięknej, jedwabistej sierści charakterystycznej dla rasy.
Dieta BARF i Alternatywne Sposoby Żywienia
Dieta BARF (Biologically Appropriate Raw Food) może być opcją dla właścicieli shih tzu, ale wymaga starannego planowania, szczególnie dla małych ras. Korzyści surowego żywienia mogą obejmować lepszą kondycję sierści i zdrowie jamy ustnej.
Jednak dieta BARF niesie również ryzyka, szczególnie dla małych psów, które mają wyższe wymagania energetyczne. Konsultacje z weterynarzem dietetykiem są zalecane przed wprowadzeniem jakiejkolwiek radykalnej zmiany w diecie. Porównanie kosztów różnych metod żywienia pokazuje, że wysokiej jakości karma sucha często oferuje najlepszy stosunek ceny do wartości odżywczej.
Zdrowie i Choroby Shih Tzu
Długość życia shih tzu wynosi średnio 12-15 lat, co czyni je stosunkowo długowiecznymi psami. Jednak jak wszystkie rasy, shih tzu ma predyspozycje do pewnych problemów zdrowotnych, które wymagają świadomości i profilaktyki ze strony właściciela.
Regularne badania kontrolne u weterynarza i obserwacja zmian w zachowaniu psa to podstawa utrzymania dobrego zdrowia. Wczesne wykrycie problemów zdrowotnych znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
Problemy Oddechowe
Zespół brachycefaliczny to najczęstszy problem zdrowotny u shih tzu, wynikający z krótkiej budowy czaszki. Objawy obejmują trudności w oddychaniu, chrapanie, szybkie męczenie się podczas aktywności i problemy z termoregulacją w upalne dni.
Świniczny kaszel i zwężenie krtani to dodatkowe problemy oddechowe spotykane u tej rasy. Sposoby łagodzenia objawów obejmują unikanie intensywnej aktywności w gorące dni, kontrolę wagi oraz zapewnienie chłodnego, dobrze wentylowanego otoczenia.
Choroby Oczu
Problemy z oczami są częste u shih tzu ze względu na duże, wystające gałki oczne. Suchość oka i problemy z przewodami łzowymi mogą powodować nadmierne łzawienie i zapalenie spojówek. Regularne czyszczenie okolic oczu jest ważne dla profilaktyki.
Zaćma i zmętnienia rogówki to poważniejsze problemy, które mogą wystąpić u starszych psów. W rzadkich przypadkach może dojść do wypadania gałki ocznej, co wymaga natychmiastowej interwencji weterynaryjnej. Regularne kontrole okulistyczne pomagają w wczesnym wykryciu problemów.
Problemy Układu Ruchu
Zwichnięcia rzepek kolanowych to częsta dolegliwość u małych ras, w tym u shih tzu. Dysplazja stawu biodrowego, choć rzadsza niż u większych ras, również może wystąpić. Odpowiednia aktywność fizyczna dostosowana do możliwości rasy pomaga utrzymać zdrowie stawów.
Problemy z kręgosłupem i dyskami międzykręgowymi mogą wystąpić u starszych psów, szczególnie przy nadwadze. Regularne spacery o umiarkowanej intensywności to najlepsza profilaktyka problemów ruchowych.
Wychowanie i Szkolenie Shih Tzu
Wychowanie shih tzu wymaga cierpliwości i konsekwencji, ponieważ rasa ta może wykazywać niezależność i czasami uparte zachowanie. Jednak przy właściwym podejściu, psy te są zdolne do nauki podstawowych komend i dobrych manier.
Metody pozytywnego wzmacniania działają najlepiej w szkoleniu shih tzu. Kary fizyczne są nieefektywne i mogą prowadzić do problemów behawioralnych. Znaczenie wczesnej socjalizacji nie może być przeszacowane – wpływa na całe późniejsze życie psa.
Podstawowe Komendy
Nauka komend “siad”, “zostań”, “do nogi” to podstawa szkolenia każdego psa rasy shih tzu. Szkolenie shih tzu powinno być krótkie ale regulne – sesje po 5-10 minut kilka razy dziennie są najefektywniejsze.
Trening chodzenia na smyczy jest szczególnie ważny dla tej rasy, która lubi eksplorować otoczenie. Eliminacja niepożądanych zachowań, takich jak nadmierne szczekanie, wymaga konsekwencji i cierpliwości. Używanie smaczków jako motywacji jest bardzo efektywne w szkoleniu shih tzu.
Socjalizacja Szczeniaka
Krytyczny okres socjalizacji trwa od 3 do 12 tygodni życia szczenięcia. W tym czasie wprowadzanie nowych doświadczeń, kontakt z różnymi ludźmi i zwierzętami ma kluczowe znaczenie dla rozwoju zrównoważonego charakteru.
Przygotowanie do różnych sytuacji życiowych, takich jak hałas uliczny, obecność obcych ludzi czy wizyty u weterynarza, pomaga w wychowaniu pewnego siebie i spokojnego psa. Szkoleniu shih tzu najlepiej służą pozytywne doświadczenia i stopniowe wprowadzanie nowych bodźców.
Shih Tzu jako Pies Rodzinny
Shih tzu to jedna z najlepszych ras dla życia rodzinnego. Adaptacja do życia w małych przestrzeniach czyni te psy idealnymi dla mieszkańców bloków i apartamentów. Ich umiarkowane potrzeby ruchowe można zaspokoić regularnymi spacerami i zabawą w domu.
Potrzeba regularnych spacerów wynosi około 30-60 minut dziennie, podzielonych na kilka krótszych wyprowadzeń. Ta rasa nie wymaga intensywnej aktywności fizycznej, ale docenia możliwość eksploracji i kontaktu ze światem zewnętrznym.
Mieszkanie vs. Dom z Ogrodem
Życie w mieszkaniu nie stanowi problemu dla shih tzu, pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej ilości aktywności. Zabezpieczenia na balkonie są ważne ze względu na niewielkie rozmiary psa. W domu z ogrodem należy pamiętać o zabezpieczeniu ogrodzenia – shih tzu mogą być zaskakująco zręczne w znajdowaniu dróg ucieczki.
Problemy z poruszaniem się po schodach mogą wystąpić u starszych psów lub tych z problemami stawowymi. Warto rozważyć rampy lub inne ułatwienia dla dorosłego psa w przypadku domów wielopiętrowych.
Dla Kogo Nadaje się Ta Rasa
Idealni właściciele to seniorzy, rodziny z dziećmi oraz osoby początkujące w hodowli psów. Łagodny temperament i umiarkowane wymagania ruchowe sprawiają, że shih tzu nadaje się dla osób starszych, które szukają spokojnego towarzysza.
Ludzie z ograniczoną aktywnością fizyczną również mogą cieszyć się towarzystwem shih tzu. Przeciwwskazania to alergie na sierść zwierząt (choć rzadziej niż u innych ras) oraz brak czasu na codzienną pielęgnację sierści.
Hodowla i Zakup Shih Tzu
Wybór odpowiedniej hodowli to kluczowa decyzja wpływająca na zdrowie i charakter przyszłego psa. Warto wybrać dobrą hodowlę zarejestrowaną w ZKwP, która przestrzega standardów rasy i dba o zdrowie swoich psów.
Renoma hodowli budowana jest przez lata poprzez konsekwentną pracę nad poprawą jakości psów, uczestnictwo w wystawach oraz dbałość o zdrowie genetyczne linii hodowlanych. Unikanie pseudohodowli i “puppy mills” jest niezwykle ważne dla dobrostanu zwierząt.
Wybór Hodowli
Rozpoznawanie renomowanych hodowli ZKwP można dokonać poprzez sprawdzenie certyfikatów, rodowodów i reputacji w środowisku kynologicznym. Dobra hodowla udostępnia informacje o badaniach zdrowotnych rodziców, umożliwia poznanie matki szczeniąt i chętnie opowiada o swojej pracy hodowlanej.
Warunki życia szczeniąt w hodowli powinny być czyste, przestronne i odpowiednie dla rozwoju młodych psów. Szczenięta powinny być socjalizowane, zdrowe i wykazywać naturalną ciekawość świata.
Ceny i Koszty
Cena szczeniaka shih tzu z dobrej hodowli wynosi od 2500 do 4000 złotych. Czynniki wpływające na cenę to pochodzenie rodziców, tytuły wystawowe, jakość zgodności ze wzorcem rasy oraz renoma hodowli.
Miesięczne koszty utrzymania wynoszą około 300-400 złotych i obejmują karmę, pielęgnację, zabawki oraz podstawową opiekę weterynaryjną. Budżet na nieprzewidziane wydatki weterynaryjne powinien wynosić dodatkowo 1000-2000 złotych rocznie na potencjalne problemy zdrowotne i regularne badania kontrolne.
Adopcja psa z schroniska to alternatywa dla zakupu ze szczeniaka, choć shih tzu rzadko trafiają do schronisk ze względu na swoją popularność i łatwość znalezienia nowego domu.
Najczęściej Zadawane Pytania
Czy shih tzu jest dobry dla alergików? Rasa nie jest hipoalergiczna pomimo długiej sierści, ale mniej linieje niż inne rasy dzięki specyficznej strukturze włosa. Osoby z łagodnymi alergiami mogą tolerować tę rasę lepiej niż krótkowłose rasy, ale zawsze warto przeprowadzić test kontaktu przed podjęciem decyzji o adopcji.
Ile godzin dziennie trzeba poświęcić na pielęgnację? Codzienna pielęgnacja zajmuje 15-30 minut, plus czas na cotygodniowe kąpiele i miesięczne wizyty u groomera. Czas pielęgnacji może być dłuższy w przypadku psów długowłosych pokazowych lub skrócony przy strzyżeniu domowym.
Czy shih tzu można zostawić samego na 8 godzin? Tak, rasa dobrze znosi samotność, ale wymaga stopniowego przyzwyczajania i odpowiedniej aktywności przed i po pracy. Pozostawianie zabawek i zapewnienie dostępu do wody jest konieczne podczas dłuższej nieobecności.
Jakie są najczęstsze problemy behawioralne? Nadmierne szczekanie, problemy z czystością w domu i upór podczas szkolenia to najczęstsze wyzwania. Wszystkie te problemy można skorygować odpowiednim treningiem opartym na pozytywnym wzmacnianiu i konsekwencji.
Czy shih tzu nadaje się dla początkujących właścicieli psów? Tak, to jedna z lepszych ras dla początkujących ze względu na łagodny charakter i umiarkowane wymagania, ale wymaga znajomości zasad pielęgnacji sierści. Warto skonsultować się z doświadczonym hodowcą lub groomerem na początku przygody z rasą.
